به نام خدا
دویست و پنجاهمین گفتمان هنر و معماری
حوزه تمدنی کارون
خوزستان، از دید جغرافیائی، سرزمینی است که در آن بزرگترین رود ایران (کارون) روان است. شاخه های رودهای فراوان که از کوهستان های زاگرس، سرچشمه گرفته و می گیرند، همواره جلگه بین النهرین را که خوزستان بخش خاوری آن است، آبیاری کرده اند. گذشته از آن، این استان پهناور در کنار آب پیشرفته و خلیج مانندی است که امروز “شط العرب – اروند رود” نامیده می شود و بخشی از کرانه شمالی خلیج فارس را می سازد.
با قرار گرفتن رودهای مهم در دل آن، یکی از مهم ترین و کهن ترین تمدن های جهان در این سرزمین (به ویژه در دوران باستان) به وجود آمده است که در دوره هخامنشی به دو بخش شمالی (و شمال شرقی) به نام اَنشان (با کوهستان ها و جنگل ها فراوان) و بخش های جنوبی به نام عیلام تقسیم می شده و بخش عیلام، به شدت تحت تاثیر فرهنگ “میان رودان” بوده است و جغرافیای وسیعی را شامل می گشته که حد فاصل لرستان و خوزستان و سواحل خلیج فارس امروزی است.
جلگه خوزستان (سوزیانا) که از دلتای رودخانه های کارون، دز و کرخه تشکیل شده است. از حاصلخیزترین جلگه های جهان بشمار می رفته، زیرا که رودخانه کارون و دیگر رودهای این دشت، امکان کشاورزی و آبادانی را در آن میسر می ساخته است. و از این رو نام “هند” یا “اند” به معنای جائی با آب های فراوان نیز به آن اتلاق می شده است.
حوزه تمدنی (کارون) در شوش سابقه ای شش هزار ساله دارد و دولت مقتدر عیلام در این سرزمین پایه گذاری شده است. در سال ۵۳۸ ق.م کورش هخامنشی به بابل لشکر کشید و با شکست بابل، کلیه خاک عیلام جزء متصرفات هخامنشی گردید. داریوش هخامنشی در سال ۵۲۱ ق.م شوش را به مرکز شاهنشاهی خود تبدیل کرد. در زمان خشایار شا، پایتخت های ایران، از جمله شوش به اوج عظمت و اقتدار رسیدند. در سال ۳۳۳ ق.م اسکندر مقدونی بر هخامنشیان پیروز شد و شهرهای بابل و شوش سقوط کردند. پس از اسکندر، جانشینان او در ایران دولت سلوکیان را تشکیل دادند. در سال ۱۸۷ ق.م، پارس و خوزستان در اثر ضعف دولت سلوکی متحد و مستقل شدند. در دوره اشکانی و سپس ساسانیان، خوزستان مجددا عظمت و رونق خود را به دست آورد و بزرگترین دانشگاه شاهنشاهی (جندی شاپور) در همین دوران تاسیس گردید.
در دویست و پنجاهمین گفتمان هنر و معماری که به نقش آب و حضور رودخانه باشکوه کارون در شکل گیری و ماندگاری این حوزه تمدنی اختصاص دارد، خانم مهندس معصومه حاجی زاده و آقایان دکتر کیانوش لاری، حبیب عابدی و روح اله مجتهدزاده سخن خواهند گفت که با نمایش فیلم همراه است. مدیریت پنل گفتگو را خانم مهندس فاطمه ظفرنژاد بعهده دارند.
زمان: چهارشنبه ۸ شهریور ماه ۱۳۹۶ از ساعت ۱۶ الی ۱۸
مکان: موزه هنرهای دینی امام علی (ع) خیابان ولیعصر (عج) – بالاتر از ظفر – بلوار اسفندیار – شماره ۳۵
