بحث فناوری و توسعه صنعتی ساخت و ساز در کشور به مناسبت های گوناگون و از جمله در خلاال مباحث مرتبط با معماری و ارتقا تکنولوژی ساخت مطرح شده است.
اما در عمل و با تعریف جامع و کامل از روش ساخت صنعتی، پیشرفت محسوسی در این زمینه مشاهده نشده و لاجرم رکود فناوری با بزرگترین بخش اقتصاد کشور همراه بوده است.
مقوله ساخت صنعتی دیگر نمی تواند بحثی حاشیه ای به حساب آید و باید به موضوعی دارای اولویت و حتی اضطراری بدل شود.
کارشناسان اعتقاد دارند هر قدر شروع شایسته و همه جانبه این اقدام به تاخیر بیفتد، به جز خسارتهای جبران ناپذیر مالی و اتلاف منابع در سطح ملی، انجام آن نیز مشکلتر شده و از یک روند طبیعی، به روندی سراسر بحرانی تبدیل خواهد شد.
دهم تیرماه مصادف بود با روز ملی صنعت و معدن، به همین تقارن هفته ۱۰ تاا ۱۶ تیرماه امسال بنا بر پیشنهاد شورای راهبردی فناوریهای نوین ساختمانی به عنوان هفته ارتقا صنعت ساختمان تعیین شده است. به همین مناسبت میزگردی با حضور کارشناسان و اساتید دانشگاه برگزار شد.
در این نشست علیرضا قهاری رییس هیات مدیره انجمن مفاخر معماری ایران گفت: معماری ما در ادوار گذشته در هر عصری دارای تکنین و فناوری پیشرفته بود، اما امروزه متخصصان نتوانستند در دهه های اخیر صنعت ساختمان را به پای پیشرفتهای جهانی برسانند.
وی افزود: البته کوتاهی و قصور مختص متخصصان نیست، بلکه در هر زمانی حاکمان و گرداننگان جامعه نیز باید دانش را از کارشناسان طلب و برای آن سرمایه گذاری کنند.
قهاری ادامه داد: شورای راهبردی فناوریهای نوین ساختمان که در زمینه ارزان و مقاوم سازی کار می کند، به این نتیجه رسید که نمی توان جامعه دچار رخوت در ساخت و ساز را با شوک و بیان محاسن یک فرهنگ متحول کرد، بلکه این کار نیاز به زمان و برنامه ریزی درازمدت دارد.
وی یادآور شد: متخصصان ما به آسانی می توانند با دانش روز دنیا همگام شوند، به شرط اینکه فرصتهای پژوهشی لازم در اختیار آنان قرار گیرد و در بودجه کشور پیش بینی شود.
با اینکه ادعا می شود می خواهیم در زمینه تحقیقات با دنیا برابری کنیم، سهم بودجه پژوهشی بزرگترین بخش اقتصاد کشور، چیزی نزدیک به صفر است.
قهاری اظهار داشت: اگر بخشی از عوارض که به طور ناعادلانه از انبوهسازی گرفته می شود، صرف پژوهش شود، می توان در زمینه معماری و سازه به دانش روز و در نتیجه ارتقا صنعت ساختمان دست یافت.
وی با اشاره به مقوله ده ساله کردن برنامه ریزی ارتقا صنعت ساختمان (۹۷-۱۳۸۷) گفت: فشار برای ساخت مسکن و رفع نیاز آن، نباید به کیفی سازی لطمه بزند.
در ادامه دکتر محمود گلابچی استاد دانشگاه تهران و عضو شورای تدوین مقررات ملی ساختمان با اشاره به اینکه مفهوم صنعت ساختمان چند دههه است در دنیا مورد توجه قرار گرفته است، افزود: به فرایند تولید ساختمان در ایران به عنوان یک صنعت نگریسته نشده و باید مباحث اقتصاد کلان جامعه در ارتباط با سنعت ساختمان مورد توجه واقع شود.
وی یادآور شد: ۸ درصد تولید ناخالص ملی کشور در بخش صنعت ساختمان قرار دارد.
با فرض عمر ساختمان در کشور بین ۲۵ تا ۳۰ سال و مقایسه آن با کشورهای صنعتی که ۱۰۰ سال برآورد می شود، مانند این که ۴/۳ تولید ناخالص ملی یعنی ۶ درصد آن را سالانه از دست می دهیم.
دکتر گلابچی با اشاره به اینکه ۱۲ درصد از سرمایه ثابت کشور در حوزه ساختمان سرمایه گذاری می شود، گفت: این بخش ۱۵ درصد از اشتغال را نیز به خود اختصاص داده است.
وی مقاوم نبودن ساختمانها در مقابل زلزله، عدم صرفه جویی در انرژی، عدم کیفیت مناسب ساختمانها، عدم تربیت نیروی متخصص در این بخش را از مصادیق فرایند غیرصنعتی تولید ساختمان در کشور داشت.
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه کمیت، کیفیت را تغییرمی دهد، گفت: با توجه به نیاز جامعه ایران مبنی بر احداث ۱۵ میلیون واحد مسکونی طی ده سال آینده، بدیهی است که دیگر نمی توان با روشهای سنتی به ساخت ادامه داد و باید به سمت صنعتی شدن تولید در ساختمان پیش رفت.
تولید صنعتی امروزه یک ضرورت برای پاسخ به نیازهای اولیه مردم و جامعه است.
شهریار یقینی عضو شورای راهبردی فناوریهای نوین ساخت نیز در این نشست اظهار داشت: بحران مسکن موضوع روز مباحث فنی و اقتصادی دست اندرکاران ساخت وساز و مدیران اجرایی است. روی آوردن به تولید صنعتی و انبوه سازی مسکن برای مهار بحران گرانی و کمبود مسکن یکی از راهکارهای پیشنهادی از سوی کارشناسان است.
وی ادامه داد: انبوه سازی صنعتی ساختمان زمانی مفهوم واقعی خود را پیدا می کند که مجموعه ای از عوامل دخیل در ساخت و ساز تحت نظامی هماهنگ و در چارچوب مقررات و ضوابط خاص خود، حاکم بر روند تولید ساختمان باشد.
یقینی یاداور شد: آنچه که امروز در مجامع تخصصی مهندسی و در حوزه تولید صنعتی ساختمان با استفاده از فناوریهای نوین مطرح می شود، بطور عمده شامل روش های نوین سازه ای ساختمان می شود، در حالیکه سازه تنها بخشی از فرایند تولید ساختمان است و تنها ۲۰ تا ۳۰ درصد از حجم عملیات ساختمانی را در برمی گیرد.
اکتفا صرف به تولید صنعتی سازه های جدید و بهبود آن اگر چه از لحاظ افزایش ایمنی ساختمان بسیار مهم است، اما نباید موجب غفلت از توجه به سایر بخشهای ساختمانی و تولید صنعتی آن شود.
باقر میلانی کارشناس اقتصادی انجمن مفاخر معماری ایران در این میزگرد خاطرنشان کرد: در کشوری که ۷۵ درصد خاک آن بر پهنای پرخطر زلزله واقع است و نیاز تقاضای مصرفی آن برای ۱۰ سال آینده، ۱۵ میلیون واحد مسکونی است، سبک سازی و مقاوم سازی یک ضرورت است.
وی یادآور شد: محاسبات نشان می دهد که اگر پل الله وردیخان اصفهان با شیوه های معمول و مرسوم امروزی ساخته شده بود، باید طی سنوات گذشته حداقل ۱۲۸ بار دیگر تخریب و از نو ساخته می شد.
واقعیات امروز حاکی از بهره وری بسیار کم صنعت ساختمان در کشور است که از پیشینه درخشان آن فاصله گرفته و از استانداردهای متداول روز دنیا دور مانده است.
میلانی گفت: تجربیات نوین علمی نشان می دهد که یک دیوار ساخته شده از مصالح جدید ساختمانی به قطر ۲۰ سانتی متر از نظر مقاومت و عایق بندی برابر دیوار بتنی به قطر ۱۲ متر است.
به راستی ساخت این دیوار ۲۰ سانتی متری که عمدتا از مشتقات پتروشیمی است در کشور ما مزیت مطلق دارد یا دیوار ۱۲ متری ساخته شده از سیمان و شن و ماسه.
آنچه که امروز صنعت ساختمان را به سوی سبکی و مقاومت سوق می دهد، شیوه های نوین ساخت و ساز است که سالانه میلیاردها دلار صرفه جویی انرژی را در پی خواهد داشت وبدون استفاده از این شیوه ها ارتقا این صنعت سرابی بیش نخواهد بود.
منبع: روزنامه اطلاعات -تیر ۱۳۸۷
تدوین و آماده سازی برای انتشار در وب سایت : شهره السادات عربشاهی
