لوگو-انجمن مفاخر معماری ایران-بلاگ

به نام خدا

دویست و شصت و دومین گفتمان هنر و معماری

شکل گیری خیابان ولیعصر تهران تقریبا با آغاز معماری معاصر ایران هم‏زمان است. این خیابان با طول بالغ بر ۸/۱۷ کیلومتر در ابتدا جاده مشجری بوده که تهران را به شمیران متصل می‏کرده است. جاده به دستور رضا‏شاه ساخته شده به نحوی که دسترسی مستقیمی از کاخ مرمر به کاخ جدید سعد آباد ایجاد نماید. انتهای جنوبی این خیابان به ایستگاه مرکزی راه‏آهن تهران و انتهای شمالی آن به پل تجریش و با یک انشعاب به مجموعه سعد‏آباد ختم می‏شود. در طی این مسیر طولانی، دشت، دامنه و کوهپایه‏های رشته کوه‏های البرز با اختلاف ارتفاعی بیش از ۵٠٠ متر تجربه شده است؛ در حالی که در شمال مسیر همواره کوه‏های سربرافراشته البرز خودنمایی می‏کنند؛ در کناره‏های خیابان دو ردیف و در قسمت‏هایی چهار ردیف درختان چنار کاشته شده که مجموع آن‏ها در حدود ١۶٠٠٠ اصله تخمین زده می‏شوند، که در حال حاضر ۶٨٠٠ اصله درختان قدیمی آن باقی مانده‏اند و بقیه خشک یا بریده شده‏اند. از اواخر دهه ١٣١٠ و سال‏های ابتدایی دهه ٢٠، و همراه با توسعه شهر تهران، به تدریج نقش ولیعصر از حالت جاده دربسیاری از نقاط، به یکی از خیابان‏های اصلی شهر تغییر پیدا کرد. بسیاری از فعالیت‏های مهم در مقیاس شهری و حتی بین‏المللی در حول و حوش این خیابان شکل گرفتند و باعث رونق زیاد درآن شدند. در حال حاضر این محور شمالی- جنوبی را مهم‏ترین محورهای شرقی-غربی تهران چون مولوی، جمهوری، انقلاب، طالقانی، بلوار کشاورز، استاد مطهری، شهید بهشتی، همت، میرداماد، نیایش و پارک‏وی قطع می‏کنند و مهم‏ترین تقاطع‏های شهر را تشکیل میدهند.

از اواخر دهه چهل شمسی بر اساس طرح جامع تهیه شده توسط ویکتور گروئن آمریکایی و مشاور ایرانی فرمانفرماییان، توسعه تهران بیش‏تر از حالت شمالی-جنوبی، جهت شرقی- غربی به خود گرفت و شبکه بزرگراهی عظیمی برای تهران در نظر گرفته شد و درمیان آن شبکه، نقاط و مناطق سکونتی و فعالیتی قرار گرفتند؛ که کمابیش شبکه راه‏های تهران امروز بر پایه همان طرح جامع به وجود آمده است. بعد از آن سال‏ها و با توسعه شهر، تمام طول مسیر ولیعصر به صورت یک خیابان درآمد و دیگر کسی هیچ قسمتی از آن را جاده اطلاق نکرد. خیابانی که بدنه‏های آن را ساختمان‏ها فرا گرفتند و بسیاری از فعالیتهای تفریحی در آن، همانند باغ‏وحش تهران، فانفار و مینی‏گلف، که در ارتباط با یک جاده مشجر برون شهری تعریف شده بودند، از آن نقل مکان کردند. امروز این خیابان به عنوان عامل اتصال‏دهنده شمال و جنوب تهران با پیاده‏روهایی که هر چند اشکالات زیادی دارند ولی همچنان بهترین مسیر پیاده شهر را شامل می‏شوند، نقش مهمی دررابطه با ایجاد تعاملات اجتماعی میان اقشار مختلف مردم و تعریف فضاهای عمومی برای مردم شهر بازی می‏کند. باتوجه به کمبود چنین فضاهایی در کلانشهر تهران، به نظر می‏رسد تقویت موضوع فضاهای عمومی شهری در خیابان ولیعصر به عنوان محور مرکزی شهر تهران می‏تواند بخشی از خلا چنین فضاهایی در این شهر را جبران نماید.در دویست و شصت و دومین گفتمان هنر و معماری که به موضوع فضاهای عمومی در خیابان ولیعصر و تعریف  یک نوع زندگی شهری در آن اختصاص دارد، آقایان دکتر ایرج اعتصام، مهندس سید محمد بهشتی، دکتر احمد سعیدنیا، مهندس سامان سیار، دکتر اسماعیل شیعه، دکتر اسکندر مختاری طالقانی و مهندس حمید میرمیران سخن خواهند گفت که با نمایش گفت که با نمایش فیلم همراه است. دبیر پنل گفتگو آقای مهندس عباس شیعه هستند.

زمان: چهارشنبه ۲۹ آذر ماه ۱۳۹۶ از ساعت ۱۵:۳۰ الی ۱۷:۳۰

مکان: موزه هنرهای دینی امام علی (ع) خیابان ولیعصر (عج) – بالاتر از ظفر – بلوار اسفندیار – شماره ۳۵