لوگو-انجمن مفاخر معماری ایران-بلاگ

به نام خدا

سیصد و سیزدهمین گفتمان هنر و معماری

فرهنگ شامل رسوم، عادات و سنت ها، راه و روش و شیوه زندگی یک منطقه، قوم و یا یک ملت است که طی قرون و اعصار طولانی به وجود می آید و به خود، صورت اسطوره و آیین میگیرد و روح یک ملت را تشکیل می دهد. در پیکره تاریخ ایران زمین، نوروز تنها یک آیین و جشن اول فصل بهار نیست، بلکه تجدید دیدار اقوام، احترام به بزرگان قوم، زدودن کدورت ها، نو پوشیدن، هدیه دادن و هدیه دریافت کردن است. در شرایطی بسیار شاد با جشن و پایکوبی همراه است. اما این سنت حسنه از کجا شروع شده است؟

منشا و زمان پیدایش جشن نوروز، به درستی معلوم نیست، با این که این جشن، قدمتی سه هزار ساله دارد و قدیمی‌ترین آیین ملی در جهان به شمار می‌رود. نگاره مراسم ۲۳ قوم هدیه آورنده، به پادشاه ایران در دیواره شرقی کاخ آپادانا (جبهه جنوبی تخت جمشید) نشان دهنده برپایی این مراسم در ایران هخامنشی بوده است. برخی از پژوهشگران، این مراسم را به نوروز مربوط می‌دانند.کوروش دوم، بزرگ پادشاه هخامنشیان، نوروز را در سال ۵۳۸ قبل از میلاد، جشن ملی اعلام کرد. وی در این روز برنامه‌هایی برای ترفیع سربازان، پاکسازی مکان‌های عمومی و منازل شخصی و بخشش محکومان را اجرا می‌نمود. این آیین‌ها در زمان سایر پادشاهان هخامنشی نیز برگزار می‌شده است. در زمان داریوش یکم، مراسم نوروز در تخت جمشید گرفته می‌شد. البته در سنگ‌نوشته‌های به‌جا مانده از دوران هخامنشیان، به‌طور مستقیم اشاره‌ای به برگزاری نوروز نشده است. اما مطالعات بر روی این سنگ‌نوشته‌ها نشان می‌دهد که مردم در دوران هخامنشیان با جشن‌های نوروز آشنا بوده‌اند، در این مطالعه با توجه به گستردگی اجرای نوروز در کشورهای همجوار از شرق چین تا ترکیه و از تاجیکستان تا مصر، نشان می دهد که این گستره از زمان هخامنشیان تا به امروز ، این آیین را محفوظ داشته اند.

بازشناسی ۲۳ نمایندگان اقوام قدیم به جهت بار عام شاهی، علاوه بر نشان دادن شوکت ایران و گستردگی پهنه حکومت هخامنشیان، نمایش امتداد جشن نوروزگان و ایجاد یک رسم بسیار عالی در میان ایران و اقوام آن را به خوبی نشان می دهد. پژوهش های انجام شده که به مدت بیست سال به طول انجامیده است و نمایش مستندات استقرار هر قوم در حجاری دیواره شرقی (و مشابه آن در دیواره شمالی و در دیگر کاخ ها و معرفی مناطقی که هر قوم در آنجا می زیسته و از آنجا به دعوت پادشاه جهت دادن خراج یا هدیه می آمده) به صورت انسجام یافته و مرجع، تا بحال صورت نگرفته است.

سیصد و سیزدهمین گفتمان هنر و معماری به پژوهش های آقایان دکتر کوروش محمدخانی و داریوش محمدخانی پیرامون اقوام هدیه آورنده بارعام آپادانای تخت جمشید (ساتراپ های هخامنشی) اختصاص دارد که با نمایش فیلم همراهست، دبیر پنل گفتگو خانم مهندس خوبچهر کشاورزی هستند.

زمان: چهارشنبه ۲۲ اسفند ماه ۱۳۹۷ از ساعت ۱۵:۳۰ الی ۱۷:۳۰

مکان: موزه هنرهای دینی امام علی (ع) خیابان ولیعصر (عج) – بالاتر از ظفر – بلوار اسفندیار – شماره ۳۵